Onwetenschappelijk en tendentieus advies aan Europese Commissie.

Samenvatting:

Patiënten zijn de dupe van verstoring zinvolle wetenschappelijke dialoog: sceptici en journalisten zijn onwetenschappelijk bezig en voeden onterechte anti-homeopathie sentimenten.

Er is veel ophef ontstaan over een ongevraagd advies over homeopathie van de Wetenschapsraad aan de Europese Commissie. De Volkskrant, die al vaker blijk heeft gegeven van een negatief gekleurde opstelling ten aanzien van homeopathie, publiceert een artikel met de kop: Het moet maar eens afgelopen zijn met gedogen van homeopathie in de gezondheidszorg. In Trouw wordt op een onwetenschappelijke wijze door een columniste de draak gestoken met homeopathie. NRC volgt deze anti-homeopathie beweging.

Hoe is het zover gekomen? Als je kijkt naar de onderzoeken die zijn gebruikt om het advies van de Wetenschapsraad te onderbouwen blijkt dat dit geen objectieve lijst van onderzoeken volgens “the state of the art” is. De meeste artikelen komen van bekende sceptici, zoals Shang, Goldacre en Ernst, die tegen homeopathie zijn. En die artikelen zijn niet kritisch bekeken.

Een voorbeeld: Shang ea hebben in de Lancet een artikel geschreven over onderzoeken naar de effectiviteit van homeopathie onder de titel: Het einde van de homeopathie. Dit artikel blijkt een zeer misleidend artikel te zijn: ze geven niet weer op grond van welke onderzoeken ze deze conclusie bereiken, wat een wetenschappelijke fout is, en het blijkt later dat ze net zo lang met de artikelen hebben gemanipuleerd tot zou blijken dat homeopathie (net) niet significant werkzaam is. Wetenschappelijk gezien is dit fraude, waarmee deze onderzoeker zichzelf diskwalificeert. Rutten ea hebben de conclusies van dit artikel volledig weerlegd. Uit hun artikel blijkt dat als je goede wetenschap bedrijft, homeopathie juist wel degelijk wetenschappelijk bewezen werkzaam is. De Lancet weigerde dit weerwoord te publiceren, wat te denken geeft. Het artikel van Rutten is in een ander vaktijdschrift gepubliceerd.

Het is opvallend dat journalisten in dezen blijk geven van een onvoldoende kritische houding. En dat is niet alleen bij journalisten het geval: in vrijwel alle kranten in Nederland worden negatieve publicaties breed uitgemeten, terwijl er maar zelden ruimte is voor een weerwoord of een positieve publicatie. Deze onkritische houding  geldt dus voor de hele redactie.

Een argument dat steeds weer naar voren wordt gebracht is dat  problemen kunnen ontstaan als een patiënt vanwege een homeopathische behandeling de reguliere behandeling uitstelt. Daarbij worden twee dingen over het hoofd gezien. Meestal komen patiënten pas tot een homeopathische behandeling als ze door een reguliere arts niet (meer) geholpen kunnen worden. Bovendien zijn homeopathische artsen in de eerste plaats arts, goed opgeleid en zich bewust van hun verantwoordelijkheid, zoals alle artsen.

Conclusie is dat uiteindelijk de patiënt de dupe is: door deze zich verhardende polemiek is een vruchtbare dialoog steeds moeilijker en wordt patiënten een zinvolle (homeopathische) behandeling onthouden.

Michel de Sonnaville, algemeen arts gespecialiseerd in homeopathie